Auteur: John Kroon
Terwijl wereldleiders uit de categorie pro-continentaal afgelopen weken in het olie en gas exporterende Azerbeidzjan met weinig succes en onder veel aandacht hebben getracht iets aan de mondiale klimaatproblemen te doen, kwam de Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie deze maand naar buiten met een initiatief dat menigeen zal zijn ontgaan.
Het KNWU Duurzaamheidsplan.
Zie wereldwijd de overstromingen, de steeds krachtiger orkanen, de aardverschuivingen, de plensbuien als watervallen, de extreme hitte en je weet: wat de Nederlandse wielerbond daaraan kan doen laat zich vergelijken met een reusachtige gloeiende plaat waarop een minuscuul druppeltje valt.
Maar dat is geen reden om er cynisch over te doen: alle druppeltjes helpen een beetje. Bovendien wordt de wielersport grotendeels in de buitenlucht beoefend en leiden woeste weersverschijnselen soms tot het afgelasten, stopzetten of inkorten van koersen. Ziedaar het eigenbelang van de wielersport voor schonere omstandigheden.
Niets doen is geen optie meer, vindt KNWU-directeur Maurice Leeser die schuldbewust de cijfers toonde van de bijdrage aan de opwarming van de aarde waarvoor zijn organisatie in 2023 verantwoordelijk was. Om precies te zijn: 540 ton koolstofdioxide, beter bekend als CO2. Het aandeel vliegreizen daarin was verreweg het grootst, 396 ton. Baanrenners toonden hun nationale kleuren vorig jaar onder meer in Canada, Egypte en Indonesië.
Daar valt moeilijk wat aan te doen, wielrennen is nu eenmaal en gelukkig een mondiale sport. Onder de vlag van de KNWU vliegen wegrenners volgend jaar naar Rwanda en het jaar daarop naar Canada om mee te doen aan de wereldkampioenschappen. Misschien lukt het de wielerunie te kiezen voor vliegtuigen die met biobrandstof de lucht ingaan, alleen zijn de tickets dan tweemaal zo duur. Een bedrijfsmatige en zeker ook politieke keuze waaraan gewone stervelingen en wielerbonden weinig kunnen doen.
De ecologische bedreigingen roepen volgens de KNWU intussen wel de vraag op hoelang de wielersport in haar huidige vorm kan blijven bestaan. Een nogal existentiële kwestie. Dus is actie geboden.
Wat kan de wielerbond doen? Het eerste ligt nogal voor de hand: fietsen stimuleren. (Graag bikes die niet fat zijn.) Wie de fiets gebruikt , stoot niets uit, hooguit een hopelijk een fatsoenlijk gemikte fluim.
Minder reizen, minder wedstrijden, een kortere wielerkaravaan, het zijn opties volgens de KNWU. De bond is ook van plan toprenners aan te moedigen ‘zich uit te spreken over het belang van biodiversiteit, klimaatverbetering en natuurherstel (…) ook voor de wielersport’. Benieuwd wat daarvan terechtkomt; het is iets anders dan shampoo aanbevelen als ‘doping voor het haar’.
Natuurlijk zoekt de KNWU (verdere) samenwerking met de UCI. De internationale wielerunie heeft al eerder haar ambities in het Climate Action Charter opgesomd. Dat kon geen kwaad, want UCI-voorzitter Lappartient zelf gaf de wielersport voor duurzaamheid een zware onvoldoende: een 4.
De KNWU gaat wedstrijdorganisatoren informeren hoe zij hun ecologische voetafdruk kunnen verkleinen. Dat is dus meer dan renners beboeten die hun bidon en etenszakjes op de verkeerde plek weggooien. En zo bevat het Duurzaamheidsplan nog meer voornemens.
Nogmaals: het is makkelijk om over dit initiatief cynisch te doen. Maar je kunt beter een stuk gaan fietsen.
Foto header: Ronde van Italie – 11e etappe Lucera – L’Aquila – sfeer illustratie regen – huizen beschadigd tijdens aardbeving – foto Cor Vos ©2010