Auteur: Mart Smeets
Vroeger was alles niet beter, maar anders. Het schaatsen, onze Nederlandse vorm van veldrijden, bezette het beeld in de maanden december tot eind februari en daar hield ik me dan zeer intensief mee bezig. Jean Nelissen, mijn partner in crime gedurende vele jaren, deed niet mee aan dat ‘gedoe op schaatsen’. Hij, als volbloed Limburger, vond het maar niets en liet dat, plagenderwijs, ook vaak aan me weten. ‘Waar rijden ze die stomme rondjes volgende week nou weer?’ zei dan gniffelend.
De Neel was van het ‘strontlopen’, zoals hij het veldrijden noemde. In die dagen werd er lang niet zo veel van die tak van wielersport uitgezonden als tegenwoordig en De Neel kwam zo eens in de twee weken in actie. Dan vouwde hij zich in een dikke, warme jas met een ietwat vettige kraag, deed altijd de verkeerde schoenen aan, nam handschoenen (die hij tweemaal per uur kwijt was) mee en als ik dan vroeg of hij ooit een pet of muts droeg, schaterde hij dat weg: ‘Ik ben geen zot!’
De Neel was van Liboton en Stamsnijder en toen papa Van der Poel ooit wereldkampioen werd, was De Neel erbij in het Franse Montreuil waar Poeleke de Italianen Pontoni en Bramati achter zich hield. Ik meen dat er toen geschoven moest worden met schaatsreportages. Een jaar later, in het ijs- en ijskoude München in Duitsland, klaarden de Italianen de boel door samen met de Zwitser Frischknecht onze landgenoot op afstand te rijden. Van der Poel werd vierde en weer, op 2 februari, moest het schaatsen even een zijstap maken; logisch vond iedereen bij de NOS.
Afgelopen weekend vond het veldrijden in de middag plaats en het schaatsen kwam van de andere kant van de wereld en had dus een avondprogrammering gekregen.
Aan het eind van het schaatsseizoen zochten de wielrenners die niet crossten de ietwat warmere wegen op. In die tijd was het echter bepaald nog geen mode in februari en maart delen van een koers uit te zenden, zoals tegenwoordig wel gebeurt.
Het aanbod is veel groter nu. De Neel was ook tegen een stevige journalistieke coverage van de vroege lente-wedstrijden in Frankrijk, Italië en Spanje. De koersen in Australië en in de Arabische zandbakken bestonden toen nog niet, of werden niet aangeboden aan de Europese televisiewereld.
Voor De Neel, en dus later ook voor mij, begon het wielerseizoen met de Omloop Het Volk (nu Het Nieuwsblad) en een dag later Kuurne-Brussel-Kuurne, met dien verstande dat die laatste zondagkoers vaak door de NOS Studio Sport redactie werd ‘weggestemd’. Alles wat vóór die wedstrijden werd verreden werd door Nelissen afgedaan met de term ‘opwarmkoersjes’; de summiere uitslagen kwam je wel tegen in de Vlaamse kranten.
Thans leven we anders en doen we anders. We zenden nu uren televisie uit van een koers in Spanje, verreden in een bleke zon en een koers waarbij je in slaap valt. Het wordt later en later en ja, op enig moment wint er iemand.
Nogmaals De Neel: ‘Dat zijn oefenkoersjes en daar doe je de kijker geen plezier mee. We zenden toch ook geen augustus-oefenpotjes van onze voetbalploegen uit…’
Gelieve in ogenschouw te nemen dat De Neel al jaren dood is.
Andere tijden, andere manieren van denken, doen en uitvoeren. Andere zenders ook. Straks komen de etappes uit de zandbak en geheel in opdracht van De Neel zal ik pas met zijn overgave naar het openingsweekend in Vlaanderen gaan kijken, als zijnde de echte, serieuze opening van het wielerseizoen.
Van der Poel junior en Fem van Empel hebben hun grote klasse aan het volk getoond en zijn goed bediend qua beeld en geluid. Veldrijden (‘prut riden,’ zoals mijn vriend en voormalig schaatser Lieuwe de Boer me verleden week leerde) kan weer opgeborgen worden en staat tegenwoordig een heel eind hoger op de lijst van belangrijke sporten dan twintig of meer jaren geleden.
Nu maar naar de wegfiets en de nieuwe shirts en nieuwe namen van het grote peloton.
Kijk, de Paddestraat en de Molenberg zijn niet van hun plaats gehaald en ik verheug me op het weerzien met die stukken Vlaanderen en o ja, ik moet eerlijk toegeven dat ik De Neel eenmaal met een echte wintermuts op gezien heb. Het ding was iets (een maat of drie) te groot voor het Limburgse hoofd en zakte voortdurend tot over de ogen. Nadat ik de muts iets kleiner gevouwen had zodat het hem niet meer hinderde, bromde de Limburger uit het diepst van zijn ziel ‘Godverdommes kleuteding.’
Ik wens U allen een groots wegseizoen.
Adri Van Der Poel (Niederlande) – Henk Baars (Niederlande) And Tv Nos Jean Nelissen Pictured During Getxo – Woldchampionships – Championat Du Monde Cyclocross In Getxo, Spain – Photo Cor Vos © 2018
Foto header: Hoogvliet Netherlands – cyclocross veldrijden Hennie Stamsnijder black and white scans stock archief archives – photo Cor Vos © 2020