Auteur: Bert Wagendorp
De verovering van Amerika is al jaren een van de doelstellingen van de UCI, de internationale wielerbond. Het was de grote droom van Hein Verbruggen, de voormalige voorzitter. Met Greg LeMond leek het wielrennen eindelijk een voet tussen de deur te hebben in de VS en toen Lance Armstrong in 1999 de Tour begon te winnen, leek niets een doorbraak meer in de weg te staan. Behalve Lance Armstrong.
Eén ding werd daarbij vergeten: dat Amerikanen wielrennen op de weg oninteressant vinden. Het duurt ze te lang, ze zitten te vaak naar een voortpeddelend peloton te kijken. Wanneer de tactische details van de koers je ontgaan, heb je driekwart van de tijd geen idee wat zich nu eigenlijk voor je neus afspeelt.
What is happening?
Wielrennen op de weg is domweg ongeschikt voor de Amerikaanse sportconsument. Die wil spektakel en strijd.
Er is, naast de Tour de France, één wedstrijd die in Amerika belangstellend wordt gevolgd: Parijs-Roubaix. Een koers waarin het ingewikkelde ploegenspel amper een rol speelt en die inherent boeiend is door de ondergrond waarop de beslissingen vallen: ellendige kasseien die er, als het meezit, glad en modderig bijliggen. Parijs-Roubaix is heroïek en afzien, coureurs zijn aan de finish onherkenbaar of ze zitten onder het bloed omdat ze van de fiets zijn gestuiterd.
Wrede sport, maar daar houden Amerikanen wel van.
Dus we hadden kunnen weten waar, als we met de fiets Amerika wilden veroveren, de kansen lagen.
Toch voltrok de revolutie zich ongemerkt, bijna sluipenderwijs. In 2006 werd in Kansas of all places voor de eerste keer een fietsevenement georganiseerd dat luisterde naar de vreemde naam Dirty Kanza. Geen Europese wielerliefhebber had ervan gehoord – er namen trouwens ook maar 34 mensen aan deel.
Toch was het een belangrijk moment in de wielerhistorie: de geboorte van het gravelfietsen, een soort combinatie van wegwielrennen, veldrijden en mountainbiken.
Inmiddels is de Dirty Kanza de Unbound Gravel gaan heten en is het een vierdaags massa-evenement met duizenden deelnemers. Gravelrides beleven een explosieve groei – wereldwijd.
‘De gravelrace is de toekomst van het wielrennen,’ zei de vijftigjarige Davide Rebellin onlangs. Hij kan het weten, hij heeft dertig jaar in het wegpeloton erop zitten, won LBL, de Waalse Pijl en de Amstel Gold Race en is niet van plan te stoppen. Hij wil doorgaan als gravelcoureur.
De gravelrace – fietsen op onverharde paden en wegen, niet per se alleen over gravel – is inderdaad all over the place. Vanuit de VS is hij naar Europa overgesprongen, maar ook naar Afrika – onverharde wegen genoeg in Afrika – Azië en Australië. De evenementen heten bij voorkeur Gravel Fest. Laurens ten Dam (40), een andere ex-prof die stoppen onzin vindt, heeft zijn eigen Fest, de editie van dit jaar (11 december) is helaas al volgeboekt.
Er zijn al mengvormen ontstaan: in de Strade Bianche worden weg en gravel sinds 2007 gecombineerd en ook in de grote ronden wordt steeds harder gezocht naar onverharde wegen.
Fietsfabrikanten zijn inmiddels op de rijdende trein gesprongen en produceren gravelbikes met steviger frames en bredere banden. Gravelraces hebben een heel nieuw publiek aangeboord – behalve een sport is het een cultuur: fietsen, rock ‘n’ roll, bier en barbecue. En nieuw publiek is commercieel interessant.
Dat hebben ze bij de UCI nu ook door. In september kondigde de unie de komst van een World Cup Serie gravel aan plus een officieel wereldkampioenschap gravel. Limburg en Drenthe, de twee Nederlandse paradijzen van de onverharde paden, hebben zich al aangemeld voor de World Cup. Waar het WK wordt gehouden is nog niet bekend, maar het ligt voor de hand daarvoor naar de VS te gaan.
Nederland heeft alvast een favoriet, voor wie het gravelfietsen lijkt uitgevonden: Mathieu van der Poel.
‘Another Brick In The Wall’ is een serie columns van De Muur meesters zelve: Peter Ouwerkerk, Bert Wagendorp, John Kroon en Mart Smeets.
Alexey Lutsenko During Serenissima Gravel 2021 / Photo Lb/Rb/Cor Vos © 2021
