MUR DE FRANCE
Zeg nooit ‘nooit.’ Zeker niet over een voorval in een evenement dat kan bogen op 116 jaar wielergeschiedenis.
Zeg nooit ‘nog nóóit zo’n chaos.’
Zeg nooit ‘nog nóóit’ is de Tour de France zó rigoureus onderbroken als tijdens de ‘beslissende’ Alpenetappe van vrijdag 26 juli. Stil gelegd in volle afdaling na het ‘dak’ van de Tour, de col de l’Iséran, op 22 kilometer van de finish.
Ken je die van de Tour die naar Tignes ging? Die Tour ging niet.
Het begrip ‘nooit eerder gebeurd’ werd weer verward met het woord ‘ongekend.’ Her en der in tv-programma’s, op redacties en social media werd het geheugen getest op incidentenanekdotes. Onverwachte ingrepen op koers, de één ‘nog ongekender’ dan de ander – iedere liefhebber kent ze wel. En elk incident heeft zijn eigen verhaal, kent zijn eigen gevolgen. Maar ‘uniek’ blijft een rekbare kwalificatie.
De Tour wacht op niemand, heeft Jean Nelissen ons nagelaten.
De feiten baren vaak een andere werkelijkheid.
Sneeuw heeft de Omloop Het Volk/Nieuwsblad al twee keer dwars gezeten; geen Omloop in 1986 en 2004. In Milaan-Sanremo 2013 moesten de renners 46 kilometer met de auto wegens een onbegaanbare Turchino. De Tour van 1996 werd drastisch ingekort wegens sneeuwval op Iséran en Galibier. Dit jaar ging er een kruis door de Gavia in de Giro. Et cetera…
Demonstraties en stakingen! Een ándere categorie dan natuurgeweld, maar soms net zo ingrijpend. De revolte van Jacques Anquetil c.s. in de Tour 1966, als protest tegen de eerste dopingcontroles. De demonstratieve staking in Tour 1978 tegen uitbuiting, onder aanvoering van Bernard Hinault, wandelend over de finish in Valence d’Agen.
Het rouwende peloton in de Tour van 1995, met voorop de renners van Motorola, de ploeg van de dodelijk verongelukte Fabio Casartelli. De collectieve langzaamaanactie in Tour 1998 vanwege de ‘dopingrazzia’s’, aangevoerd door TVM.
Ook de Tour van 1982 kende een onvoltooide etappe: de ploegentijdrit over 73 kilometer door het Franse noorden. Stakende metaalarbeiders hadden in Denain de Tourroute geblokkeerd, en de tijdritploegen gedwongen van de fiets te stappen.
‘Étape annulé’ besliste de toenmalige Tourdirectie, Félix Lévitan en Jacques Goddet. De finish was getrokken in Fontaine-au-Pire, Noord frans dorp van 1.217 inwoners, jarenlang bezig geweest met een dag, die zo feestelijk had moeten verlopen.
De burgemeester – jawel, Jean-Marie Lemaire – trad in de legende met zijn: ‘De Tour is in Fontaine-au-Pire… Er zijn alleen geen renners.’
De verbijstering van álle Fontaynezen stond vrijdag 26 juli 2019 ook op de gezichten van de comitéleden die de 106de Tour de France weer eens naar Tignes hadden kunnen halen. Tignes, middelste eindpunt van de Alpendriedaagse, zou de kroon zijn op een Tour zoals die in jaren niet te zien was geweest.
Zou Julian Alaphilippe in de gele trui Parijs halen? Zou Romain Bardet zijn coltrui definitief veilig stellen? Zou Geraint Thomas fideel zijn en zijn opvolger Egan Bernal een vrijgeleide verlenen? Zou Naïro Quintana zijn opleving kunnen doorzetten? Zou Steven Kruijswijk voldoende krachten hebben gespaard voor een allerlaatste aanval op het podium; misschien zelfs op het geel?
De tweede dag in de Alpen zal de Franse Tourliefhebbers nog lang heugen. De etappe over de Iséran was al dramatisch begonnen met de fatale spierscheuring van Thibaut Pinot en Alaphilippe was zichtbaar beginnen te kraken.
Maar ‘Juju’ was nog niet gebroken, vocht zich in het ‘omlaag’ zelfs weer terug! En Bardet behield de aansluiting, De verwachtingen voor de slotklim bléven hoog gespannen.
Tót het filmpje opdook dat alle spanning deed verstommen. Een filmpje over natuurgeweld, dwars over het parkoers. De afdaling naar Tignes Les Brévière was in een vloek en een zucht onbegaanbaar geworden door natuurgeweld.
Hagel, regen, sneeuw, aardverschuivingen, modderstromen. ‘Etape annulé’ klonk er onverbiddelijk over Radio Tour. Onbegaanbaar voor een voortrazend wielerpeloton, voor karavaan en volgauto’s. Vrij baan voor de shovels. Vrouwen en kinderen eerst.
Iedereen ventileerde een mening. Van deels neutraliseren, hele etappe schrappen, tót het uiteindelijke compromis: een klassement opmaken aan de hand van de doorkomst op de Iséran, met alle voors en tegens..
Het is verleidelijk om onder het filmpje van het natuurgeweld het commentaar van ‘onze’ Herbert Dijkstra en Maarten Ducrot te monteren. Hilarisch!
Dijkstra als handhaver, Ducrot als rebel. Dijkstra, die het na het zien van de eerste rampbeelden, onmiddellijk maant tot ingrijpen van UCI-jury en Tourdirectie – stóp de wedstrijd! Ducrot, die maar blijft pleiten voor continuering van de wedstrijd.
Ducrot: ‘Maar Herbert, renners kúnnen dit..!
Dijkstra: ‘Ja maar, doorgaan is toch levensgevaarlijk! Dat is vragen om dodelijke ongelukken.’
Ducrot: ‘Heus Herbert, renners kúnnen dit..!
Telkens als er iets met het lamleggen van de Tour gebeurt, moet ik weer aan Fontaine-au-Pie denken. De Tourorganisatie toonde toen zijn menselijke gezicht: Fontaine-au-Pire kreeg alsnog een etappe-aankomst toebedeeld het jaar daarop. Tignes zal wellicht volgend jaar ook worden gecompenseerd.
Zeg nooit ‘nooit.’ Uitgezonderd dit geval: nóóit zullen we weten of de Tour 2019 een ander eindklassement had gekregen als de natuur níet met geweld was binnengedrongen in de wedstrijd.
De beelden uit de Arctic Tour de France draaiden naar zwart.
In de huiskamers werd de etappe voortgezet op Play Station.
De Tour 2019 landde in Tignes, er waren alleen geen renners.
Peter Ouwerkerk
