Auteur: Mart Smeets
Toen ik lang geleden de wielersport binnenkwam kreeg ik van gearriveerde journalisten te horen dat de Vlaamse wielerliefhebber niet bepaald blij was met Ollandse druiloren die hun nationale feestdag kwamen verstoren. Winnaars als Cees Bal, Evert Dolman en Johan Lammers werden in de Vlaamse pers neergezet als tweederangs renners. Toen vond ik het zielige kortzichtigheid, nu zeg ik kortzichtigheid, vermengd met een vreemd soort chauvinisme.
De Vlamingen in het algemeen hebben daar een handje van als het om de vergelijking België-Holland in de wielersport gaat. Wim van Est was een oer-Brabander die een groot deel van zijn leven doorbracht op de Vlaamse wegen en alle uitslagen in elkaar vlocht. De wielergekke Vlaming herkende dat.
Toen kwam Jo de Roo en die was Zeeuw. Voor Vlamingen een vriendenvolk, ze begrepen wellicht elkaars zuinigheid – en Zeeland was ver van die vermaledijde Ollandse grote steden verwijderd. De Roo’s zege werd goedgekeurd. Maar toen die andere ‘kleine coureurs’ met de hoofdprijs wegliepen, werd dat in Vlaanderen nauwelijks geaccepteerd.
Ik herinner me een podium met Kuiper, Pirard en Raas, waarvan boze Vlaamse tongen beweerden dat Pirard zelfs ‘afgestoken’ had nadat hij bij de besten was gelost. Deugdelijk bewijs was er niet, maar de kleinerende opmerkingen in die dagen klonken zuur en zielig.
Adrie van der Poel werd volledig geaccepteerd als toprenner, ook al won Adrianus onder de ‘de winnaar betaalt-regel’ de koers van Kelly. Ook Hennie Kuiper kon op applaus van de Vlamingen rekenen; mooi rooms, altijd strijdend, altijd bescheiden en aardig, soms te zacht, maar een goed mens.
Zo’n Hollander mocht van de Vlaming wel winnen. Hoe dat precies lag met Dylan van Baarle in 2022 toen hij tweede werd, weet ik niet. Hij werd gedoogd, omdat de winnaar van dat jaar ook een Ollander was: juist, Mathieu van der Poel.
Van der Poel jr. die vanaf de afschuwelijke glijbaan die de Koppenberg heet een monsterachtige solo opzette die, eigenlijk zonder te veel sensatie en strijd leidde tot ’s mans derde zege in de Vlaamse hoogmis, wordt óf doodgeknuffeld óf uitgefloten in Vlaanderen: alles hangt ervan af of de Belg in kwestie een aanhanger van de leer van de heilige Wout van Aert is of niet.
Ik herinnerde me op de zondag dat Vlaanderen plaatsvond nog een uitspraak van Carl Vannieuwkerke van de VRT van een paar jaar terug. Ook toen had Van der Poel junior rijles aan iedereen en alles gegeven en sprak Vanieuwkerke: ‘Eén troost… Mathieu woont bij ons.’
Daar moet je eens lang over nadenken.
Een troost, hij woont bij ons.
Zoals ook Greg Lemond ooit te horen kreeg dat zijn Tourzege eigenlijk voor zeker 65 procent op naam van Vlaanderen kwam te staan omdat de Amerikaan dáár in de lente en zomer zijn wielerrésidence had.
Wat het is met deze Vlamingen weet ik niet. Jean Nelissen leerde me ooit: ‘De gemiddelde Vlaming kijkt naar de Hollander op, da’s alles, meer niet.’
Toch weet ik nog dat in het jaar van het Oranje-podium Kuiper-Pirard-Raas er in Vlaanderen werd geroepen en geschreven dat het eigenlijk een weinig voorstellende Ronde was geweest. Drie Nederlanders was allen beneden Wuustwezel te veel; teleurgesteld verliet men de finishplaats, de cafés in de omtrek bleven angstig leeg: op het welzijn van die Noorderlingen werd geen pint extra getapt.
Drie Ollanders op het verhoog, het was een dieptepunt voor de Vlaamse wielrennerij in die dagen, ook al woonde Kuiper bijna in Vlaanderen en was Pirard een vrolijke Brabander. van heel dichtbij.
Ik zeg het eerlijk en duidelijk: het maakt mij nooit een sikkepit uit welke nationaliteit de winnaar of de winnares van een sportwedstrijd met zich draagt. Ik ben ook geen blindganger die alles van Oranje koestert.
Er wint altijd een medemens en dat is voor mij voldoende.
Hennie Kuiper (Daf) – Jan Raas (Ti-Raleigh) – Roger De Vlaeminck (Bel) – Frits Pirard (Ned) Pictured During – Photo: Cor Vos © 2023
Foto header: Oudenaarde – Van Der Poel Mathieu (NED) of Alpecin-Deceuninck pictured during 108th Ronde van Vlaanderen – Photo: Peter de Voecht/PN/Cor Vos © 2024