Auteur: John Kroon
Niet iedereen zal het betreuren dat Team Sky aan zijn laatste jaar in het wielerpeloton is begonnen. De dominantie van de ploeg, de geruchten rond Chris Froome en andere renners, ze wekten, terecht of niet, afgunst en argwaan. Sky beschikt over een budget dat tweemaal zo groot is als de rijkere teams daarachter en wint dus het meest. Sport is oneerlijk, zoals bekend.
Anderzijds: het vertrek van Sky betekent ook dat er naar schatting bijna 39 miljoen euro uit het professionele wielrennen verdwijnt. Nog niet volledig en nog niet meteen, Sky schijnt nog een tijd flink mee te betalen aan de toekomstige ploeg, maar over twee of drie jaar wel. Het is onwaarschijnlijk dat er een nieuwe sponsor opstaat die ook zoveel geld in een wielerequipe zal pompen.
Het tekent de financiële kwetsbaarheid van de wielersport. Patrick Lefevere had vorig jaar na het vertrek van Floors de grootste moeite om namens Quick-Step de zesde cosponsor in vijftien jaar te vinden. Het werd Deceuninck, zodat de laminaatvloeren van Quick-Step nu kunnen worden uitgebreid met ramen en kozijnen.
Wielerploegen zijn vaak afhankelijk van kapitaalkrachtige hobbyisten. Zoals de excentrieke Rus Oleg Tinkoff, rijk geworden met bier en kredietverlening, die in 2016 met sponsoring ophield, want ja, een hobby gaat weleens vervelen. Olieprins Nasser bin Hamad Al Khalifa uit Bahrein ging eens een stukje fietsen met Vincento Nibali, die vanwege de Ronde van Dubai toch in de buurt was. En de rijke prins bedacht toen: wel aardig zo’n wielerploeg. Dat werd Bahrain Merida.
BMC liet vorig jaar weten ermee te stoppen; lang was de toekomst voor de wielerploeg onzeker maar gelukkig voor Greg Van Avermaet en anderen sprong de florerende Poolse schoenenfabriek CCC in het gat. De eigenaar daarvan, Dariusz Milek, was in zijn jeugd wielrenner en wilde wat terugdoen voor de sport. Ontelbare geschoeide Europeanen dragen zo bij aan de financiering van de wielersport.
Of sponsoren nu puur om commerciële of (ook) om sentimentele redenen bijdragen, voor allen geldt: voor zolang als het duurt. Hoe zeker is de toekomst van Quick-Step als de Tsjech Zdenek Bakala, miljardair geworden door de aan- en verkoop van bedrijven, er als mede-eigenaar de brui aan geeft?
Met de twee grootste Nederlandse ploegen – Sunweb met zijn Duitse licentie meegerekend – lijkt het voorlopig goed te zitten. Jumbo heeft beloofd nog ten minste vijf jaar hoofdsponsor te blijven, net als het dit jaar aangetreden softwarebedrijf Visma. Sunweb heeft zelfs een toezegging voor onbepaalde tijd gedaan. Dat gebeurde bij monde van oprichter Joost Romeijn, een gesjeesde student economie uit Hengelo en tevens een vaste naam in de Quote 500 van rijkste Nederlanders.
Die belofte bleef overeind toen de reisorganisatie eind vorig jaar werd overgenomen door het Scandinavisch-Duitse investeringsbedrijf Triton, waarna Romeijn nog rijker werd. Maar ook is hij sindsdien nog slechts minderheidsaandeelhouder. Hoe lang duurt onbepaalde tijd als de sponsor actief is in een conjunctureel gevoelige branche als het toerisme? Niemand die het weet, al duurt onbepaalde tijd gewoonlijk korter dan eeuwig. En staat er na Novell, Rabobank en Belkin als voorgangers over vijf jaar ook een opvolger voor Jumbo klaar als die supermarkt denkt: we zijn nu wel bekend genoeg?
Jonathan Vaughters, de teammanager van EF Education First (cosponsor Drapac is afgehaakt), luidde de noodklok toen Sky aankondigde met wielersponsoring te stoppen – de nieuwe Amerikaanse eigenaar Comcast ziet geen brood in de wielersport. Vaughters vindt dat het geld in het profwielrennen anders verdeeld moet worden, en gelijk heeft hij. Er gaan te veel miljoenen, met name tv-geld, naar een organisator als de ASO, die daardoor veel te machtig is. En het zou de sportieve strijd ten goede komen als de financiële macht ook onder de ploegen evenwichtiger verdeeld wordt.
Maar een heel andere opzet is ook denkbaar. Deze maand werd officieel in Amsterdam de wielerclub Cycle Capital opgericht. Niet alleen een vereniging voor jeugd, liefhebbers en amateurs – clubs die trouwens van grote betekenis zijn voor de wielersport. Maar ook een organisatie met niet minder de ambitie dan om over een paar jaar aan de Tour de France deel te nemen.
Cycle Capital streeft naar de realisatie van ‘duurzaam profwielrennen’ in Amsterdam. Dat is in dit geval geen milieudoelstelling, maar het stichten van een wielerteam dat onafhankelijk van een hoofdsponsor kan voortbestaan. Als het even kan over honderd jaar nog. Iedereen die wat geld meebrengt kan er lid en mede-eigenaar worden. Een ‘wielercommunity’ met een stabiele basis, dat is de bedoeling.
Utopisch? Wellicht. Maar al sinds 2016 is in België en Nederland de BEAT cycling club actief, waarvan ook iedereen lid kan worden. Als commerciële ploeg is BEAT bekend van en succesvol op de baan (Theo Bos, Matthijs Büchli, Roy van den Berg, Laurine van Riessen, Nicky Degrendele), maar ze is ook op de weg actief met renners uit Nederland, België, Eritrea en het Verenigd Koninkrijk. Dat is nu nog een ploeg op continentaal niveau. Maar ook van BEAT is de droom: als eerste clubteam meedoen aan de Tour de France.
Het is een lovenswaardig streven, en de kans dat het mislukt is zo groot als de Ventoux hoog is. Maar het is wel het bestuderen waard. Dat de wielersport een gezondere financiële basis nodig heeft, een duurzamere inderdaad, dat lijdt geen twijfel.
‘Another Brick In The Wall’ is een serie columns van De Muur meesters zelve: Peter Ouwerkerk, Bert Wagendorp, John Kroon en Mart Smeets.
