Auteur: John Kroon
Van Tadej Pogačar op de weg krijg je soms dezelfde indruk als van Mathieu van der Poel in het veld: ze komen even langs om de koers te winnen. Van der Poel heeft er om en nabij een uur voor nodig en Pogačar een of meer dagen, maar gemeenschappelijk is hun ogenschijnlijke superioriteit. Pogačar deed het afgelopen week bij zijn werkgever, United Arab Emitates; zondag won hij na een solo schijnbaar moeiteloos de laatste etappe van de Ronde van de Emiraten die eindigde op de Jebel Hafeet, een berg van bijna 11 kilometer. Hij won de ronde voor de derde keer.
Zoveel zeges zijn niet zonder risico, want van altijd winnen word je niet bij iedereen populair, integendeel. Van der Poel kan het zich nog wel enigszins veroorloven. Hij is een Nederlander die is geboren en groot geworden in België en is een schoonzoon van de Franse held Poulidor. Dan zit je in drie landen behoorlijk goed.
Maar voor de Sloveen Pogačar is niet te hopen dat hem gebeurt wat andere veelwinnaars is overkomen. In de recent uitgebrachte film over de wielerloopbaan van Eddy Merckx, met de overzichtelijke titel Merckx, is nog eens te zien hoe deze Belg, die Vlaanderen en Wallonië in zich verenigde, in de Tour de France van 1975 de haat van sommige Franse wielerfans opriep. Voornamelijk doordat hij de Ronde van Frankrijk al vijfmaal had gewonnen, die kannibaal. De scheldwoorden aan het adres van geletruidrager Merckx waren niet van de lucht en het dieptepunt deed zich voor in de veertiende etappe toen een toeschouwer hem op de Puy de Dôme vol op de lever stompte. De dader was een 55-jarige Fransman. Merckx kon na afloop nauwelijks nog staan en moest overgeven. Hij kwam fysiek niet goed over die dreun heen en werd door de Fransman Bernard Thévenet van zijn zesde Tourzege afgehouden.
Veelwinnaars, ze roepen afkeer op bij zogenaamde liefhebbers. De Amerikaan Lance Armstrong, toen nog met onbesmeurde reputatie, moest zich in de Tour laten beveiligen. De Brit Chris Froome kreeg urine over zich heengeworpen. Het zijn niet alleen Fransen die zich in hun chauvinisme misdragen, want in veldritten is soms te zien hoe Belgische toeschouwers zelfs Van der Poel met bier besproeien, omdat hij het lef had opnieuw hun echte landgenoten te verslaan. Nederlanders? Kijk naar sommige voetbalsupporters.
Het punt is: net als sport in het algemeen dankt wielrennen zijn populariteit mede aan vlagen van nationalisme. Zie ook de ergernis her en der toen Visma Lease A Bike, met zijn Nederlandse licentie en leiding, aankondigde dit jaar de Tour zonder Nederlanders te rijden. Dat waren we niet gewend van Raleigh, Rabobank of Jumbo. Jan Janssen en Joop Zoetemelk werden wereldkampioen en vooral: zij wonnen de Tour en dat gaf de wielersport in Nederland een flinke duw omhoog. Iconen die als voorbeeld dienen voor jongeren, maar dan moet hun wieg, of die van hun ouders, wel op de juiste plek hebben gestaan.
De ware liefhebber zegt, of doet alsof, dat het hem of haar niet uitmaakt welke nationaliteit een wielrenner met zich meedraagt. De werkelijkheid is: de iets minder ware liefhebber kan niet zonder chauvinisme.
Foto: Joop Zoetemelk en Hennie Kuiper bij de huldiging in Parijs – photo Cor Vos © Tour de France 1980
Foto header: Tadej Pogacar (SLO – UAE Team Emirates) pictured during UAE Tour 2022 – 4th Edition – stage 7 from Al Ain to Jebel Hafeet (148km) – Photo: Luca Bettini/RB/Cor Vos © 2022