MUR DE FRANCE

Bij Jumbo-Visma krijgen de renners ketonen. Op Facebook maakte iemand al de grap dat ketonen je in de sprint nét die paar centimeter extra bezorgen om te kunnen winnen.

   Het is een wet in het wielrennen: zodra een ploeg opmerkelijk goed presteert, ligt dat niet aan de voorbereiding, aan de ploegtactiek of de optimale sfeer in het team, maar aan iets anders. Iets geheimzinnigs. Aan ezelinnenmelk, gefermenteerde bietensap of een ander tovermiddel, ketonen bijvoorbeeld. En altijd is er wel iemand bereid om moreel verontwaardigd te verklaren dat sprake is van concurrentievervalsing.

   Het zit in een klein doorzichtig tubetje en het is rood. Een tubetje bevat 25 gram ketonen. Drie van die tubetjes, de maximale aanbevolen dagelijkse dosis voor duursportatleten, kosten 99 dollar. Een maximumkuur van een week maakt je dus 700 dollar armer: niet meteen een superfood voor de serieuze amateur, meer iets voor de professional.

   Ketonen vormen ‘superbrandstof’ in de duursporten. Het is een zogenoemd lichaamseigen product: de lever produceert ketonen zodra het lichaam bij gebrek aan koolhydraten eiwitten overschakelt op vetverbranding: het heet ook wel de ‘vierde brandstof’.

   De kennis omtrent ketonen komt voort uit onderzoek dat werd verricht aan de Universiteit van Oxford, in opdracht van het Amerikaanse leger dat op zoek was naar een middel dat soldaten langer op de been kon houden. De met een budget van tien miljoen dollar in gang gezette research begon in 2003, door de fysiologe Kieran Clarke en na een jaar of tien testen en finetunen was het commerciële product DeltaG er.

   Omdat Kieran Clarke ook deel uitmaakt van het uitgebreide net van wetenschappers rond de Sky-wielerploeg was het niet zo raar dat het vermoeden ontstond dat DeltaG in het dieet van Froome en de zijnen een rol speelde.

   In april bleek uit onderzoek van de Universiteit van Leuven, dat werd gepubliceerd in The Journal of Physiology, dat ketonen een positief effect hebben op het recuperatievermogen, volgens de onderzoekers bedroeg de winst tien tot vijftien procent – de test werd overigens niet uitgevoerd op zwaargetrainde professionals.

   Horen ketonen thuis op de dopinglijst?

   De duidelijkste definitie daarvoor luidt: doping is wat op de dopinglijst van het internationale dopingagentschap WADA staat. Een vrij wazige omschrijving. In elk geval staan ketonen er nog niet op. Maar dat kan komen. Voor opname in de lijst hanteert WADA drie criteria; voldoet een product aan twee daarvan, dan is het doping: 1. (mogelijk) prestatiebevorderend; 2. (mogelijk) schadelijk voor de gezondheid; 3. in strijd met de ‘Spirit of Sport’.

   Ketonen voldoen aan criterium 1 en niet aan 2: er zijn nog geen negatieve bijwerkingen bekend. Dus is criterium 3 doorslaggevend voor opname op de zwarte lijst. Maar criterium 3 is helaas ook het meest subjectieve van de drie; wat is in godsnaam ‘de geest van de sport’? Volgens WADA is de geest ‘datgene wat maakt dat we op een eerlijke manier sport bedrijven.’ Bovendien heeft WADA elf waarden geformuleerd die de geest karakteriseren: Ethiek, ‘fair play’ en eerlijkheid, gezondheid, uitmunten in prestatie, karaktersterkte en ontwikkeling, vreugde en plezier, teamwork, toewijding en inzet, respect voor regels en wetten, respect voor jezelf en andere deelnemers, moed, gemeenschap en solidariteit.

   Met de geest kun je dus alle kanten op, zelfs richting ketonenkastje.

   Bij Ineos, vroeger Sky, ontkennen ze de inzet van ketonen, dus Steven Kruijswijk maakt een goede kans tegen Thomas en Bernal.

Bert Wagendorp