MUR DE FRANCE
Auteur: Jeroen Wielaert
Bilbao – Photo: Luca Bettini/Sca/Cor Vos © 2023
Jonas Vingegaard en Tadej Pogačar oog in oog met Jeff Koons en Frank Gehry, een mooie ontmoeting van culturen in Bilbao. Bij de Tourstart hoort een decor vol grandeur. Zo kwamen de topfavorieten samen bij Puppy, de reusachtige met bloemen bedekte hond van Koons voor het door Gehry ontworpen Guggenheimmuseum.
Ook de museumdirectie moet dolblij zijn met alle extra publiciteit door het vergrootglas van de Tour. Het museum pakt uit met verschillende exposities. Yayoi Kusama, 1945 to Now. Lynette Yiadom-Boakey, No Twilight Too Mighty. Oskar Kokoschka, A Rebel From Vienna. Ze verwachten Picasso Sculptor, Matter and Body. De helikopter liet het museum zien als kunstwerk op zich. Het is allemaal niet het focus van Vingegaard en Pogačar. Zij zijn vooral geïnteresseerd in het design en de kleur van de leiderstrui.
Met die helikopter fungeerde de Tour in Baskenland andermaal als een permanent bewegend openluchtmuseum vol kerken, kapellen, kathedralen, kastelen, landschappen, rotskusten – een rijkdom aan cultureel erfgoed. Picasso’s naam viel uiteraard bij de doorkomst van Guernica vanwege zijn beroemde schilderij.
Op de openingszaterdag was er nog een historische samenloop van realiteiten. De Nederlandse tv-uitzending op net 2 viel samen met de manifestatie rond Keti Koti op net 1. Kijkend naar de Tour miste ik zo de lang verwachte en luid bejubelde excuses voor de Nederlandse slavernij van koning Willem-Alexander, naar eigen zeggen ‘met hart en ziel’.
Bij de ontketening van de 110de ronde dacht ik aan die overjarige betiteling: dwangarbeiders van de weg. Het is inmiddels ook al honderd jaar geleden dat de Tour werd beschouwd als een vorm van slavernij. Er ontstond destijds heftig debat over in het Franse parlement. De toenmalige Tourbaas Henri Desgrange maakte geen excuses. Hij zei simpelweg dat de renners vrijwillig aan de beproeving deelnamen.
Anno 2023 stapten Richard Carapaz en Enric Mas in Bilbao met hart en ziel op voor de nieuwe opdracht. Ze moeten hun werk vervloekt hebben na hun valpartij in de afdeling van de Vivero. Het was een dag na nieuwe afspraken over de veiligheid van de sport. Voor Eritreeër Biniam Girmay, een van de weinige coureurs van kleur bestond de arbeid uit aanklampen op de hellingen, volkomen onwetend van de excuses van een laaglandse koning.
La Fête, la Folie. Het Feest, de Gekte. Daar gaat het vooral om in de Tour. Een jaar na de orgie rond de Grand Départ in Denemarken nu de Baskische furie. In die geest sprokkelde Pascal Eenhoorn als Soldaat van Oranje vrolijk wat puntjes en premies bij elkaar en maakte de broers Yates een big party van de openingsetappe, bekroond met het geel voor Adam, de jongste. Mum en dad waren de happy campers langs de route.
De zondag was minder opwindend. Neilson Powless de laatste eenzame krijger op de Jaizkibel, voor de top gegrepen. De korte ontsnapping van Pogačar en Vingegaard in de afzink naar San Sebastian leek een mooie vooruitblik op de nabije tentoonstelling op de Tourmalet. In San Sebastian was het fête voor Lafay, Victor le victorieux, puppy die Jumbo versloeg.
Bilbao – Photo: Luis Angel Gomez/Sca/Cor Vos © 2023
Bilbao – Tadej Pogacar – Photo: Vincent Kalut/Nico Vereecken/Pn/Cor Vos © 2023