MUR DE FRANCE
Auteur: Bert Wagendorp
Jonas Vingegaard – Photo: Nico Vereecken/Pn/Cor Vos © 2023
Het leek er even op dat je in het moderne wielrennen ook kon winnen zonder dat er meteen dopinggeruchten opdoken, maar dat was iets te optimistisch gedacht. De Franse sportkrant L’Equipe hield het niet langer en bracht de wereld op de hoogte van haar argwaan, vooral na de vliegende tijdrit van Jonas Vingegaard, afgelopen dinsdag. In mooie, maar niet minder giftige zinnen: ‘Zijn prestatie wakkerde ook een ander vuur aan, dat van achterdocht. De eeuwige minnares van de wielersport, die flirt met elke uitzonderlijke prestatie. Legitieme vragen, die smeulen in de as van het verleden. Erop antwoorden is een van de verantwoordelijkheden die horen bij de gele trui.’
Dat was voldoende: Jumbo-Visma was ‘in verband gebracht met doping’, vandaar kan de trein gaan rollen, waar rook is, is vuur, de uitzonderlijke prestaties van Vingegaard hoeven niets te betekenen, maar uitzonderlijk zijn ze wel – hoe kan dat?
Etcetera, de riedel is bekend. En heeft de wielersport het niet aan haar eigen dubieuze verleden te danken, de argwaan? Nou dan.
Jonas Vingegaard voldeed overigens aan zijn verantwoordelijkheid: hij beantwoordde vrijdag rustig en beschaafd de vragen naar het mogelijke gebruik van stimulerende middelen. Hij zei dat hij niets gebruikte dat hij niet aan zijn dochtertje zou voorzetten. Zijn ploegbaas Richard Plugge viel hem bij: Jonas weigerde, zei hij, zelfs een paracetamolletje.
De afgelopen dagen ondergingen de renners van Jumbo-Visma verschillende malen extra dopingcontroles. Tegenwoordig zeggen renners en ploegen dat ze daar blij mee zijn, Jumbo-Visma had er zelfs op aangedrongen. Plugge wees ook op de openheid die de ploeg had betracht, in de Tourdocumentaires van Amazon en Netflix. De ploeg had journalisten toegelaten in de trainingskampen: wat kon ze nog meer doen, in het kader van de transparantie?
Het overtuigde degenen die willen geloven dat er iets aan de hand is met de Jumbo-suprematie niet – natuurlijk niet. De moeilijkste verdediging in de sport – en helemaal in de wielersport – is die tegen de beschuldiging van dopinggebruik, het is zo goed als onmogelijk je daartegen te verweren. Ontkennen wakkert de argwaan eerder aan dan dat het die dempt – je prestaties zijn het bewijs van schuld.
Jonas Vingegaard trapte in de tijdrit wattages die hij zelf niet kon geloven – hij dacht even dat zijn wattagemeter kapot was. Dat was koren op de molen van de dopingdenkers.
Het is kenmerkend voor het wielrennen dat de dopingverdenking maar blijft terugkeren – als een holle echo uit het verleden, een miserabel spook uit duistere tijden. Betrokkenen kunnen zich nog zo wentelen in schuldbesef, ze komen er niet los van. Er is geen spoortje van bewijs voor nodig – de angst bij wielerjournalisten dat hen net als in de Armstrong-era oogkleppengedrag wordt verweten zit diep.
Je moet er altijd bij zeggen dat ‘je voor niemand je vingers in het vuur steekt’ – anders loop je de kans voor naief te worden versleten. Maar persoonlijk geloof ik niets van de dopingbeschuldigingen aan het adres van Jonas Vingegaard en de andere Jumbo-renners.
Voor wie een verklaring zoekt van de overheersing raad ik het boek Het Plan van Nando Boers aan, over de Jumbo-Vismaploeg. Regelmatig dacht ik tijdens het lezen: ze gaan wel heel ver in hun streven naar perfectie en prestatieverbetering. Soms dacht ik ook: ze zijn stapelgek, doorgedraaid, geobsedeerd, sektarisch.
Maar waar dat vroeger bijna automatisch tot dopinggebruik zou hebben geleid, krijg je na lezing van Het Plan de overtuiging dat doping door fanaten als ploegleider Zeeman en ‘chef prestatie’ Heijboer wordt gezien als iets anachronistisch, iets ouderwets en iets achterhaalds. Dat ze over andere, legitieme methodes beschikken om enorme wattages uit de dunne beentjes van Vingegaard te persen. Dat kennis leidend is geworden, in plaats van tovermiddeltjes.
Ze zijn jong, de leiders van Jumbo-Visma, maar niet zo jong dat ze het schimmige verleden van hun sport niet kennen en weten dat een herhaling de wielersport – en hun droom – zou vernietigen.
Jonas Vingegaard / Team Jumbo Visma – Photo: Vincent Kalut/Pn/Cor Vos © 2023